Wat kom je allemaal tegen bij elektrisch rijden?

De elektrische auto wordt in Nederland steeds populairder. Volgens het RVO – de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, een onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken – telde het Nederlandse wagenpark eind in juli 2025 614.665 volledig elektrisch aangedreven personenauto’s. Dat is een aandeel van 6,7% van het totaal aantal personenvoertuigen. De groei van elektrische voertuigen zet afgelopen jaren flink door en lijkt voorlopig ook nog door te gaan stijgen.

De aandrijflijn van een volledig elektrische auto bestaat uit een of meer elektromotor(en), een accupakket en een omvormer. Het accupakket bestaat vaak uit lithium-ion-accu’s. Ten opzichte van de oude loodzuuraccu’s zijn lithium-ion-accu’s lichter, efficiënter en betrouwbaarder. Tussen het accupakket en de elektromotor bevindt zich de omvormer. Die zet de gelijkstroom uit het accupakket om naar wisselstroom, waarmee de elektromotor de auto aandrijft.

Ja, een elektrische auto rijdt is altijd een automaat. Alleen dan zonder motorgeluiden dankzij de fluisterstille elektromotor en met een vloeiende acceleratie zonder schakelmomenten. Een elektrische auto heeft namelijk geen versnellingsbak.

Er zijn eigenlijk twee soorten elektrische auto’s. De volledig elektrische auto is uitgerust met een elektromotor en een accupakket. Die komt nog het meeste voor. De andere soort is de zogenoemde waterstofauto. Die is uitgerust met een brandstofcel waarin waterstof wordt omgezet in elektriciteit, waarmee de elektromotor wordt gevoed die de auto aandrijft. Bij speciale waterstofstations kun je de tank vullen met waterstof.

Een elektrische auto stoot tijdens het rijden geen CO2-uit uit en heeft dus geen impact op het klimaat. Daarentegen heeft de productie van accupakketten, het winnen van de benodigde grondstoffen, het opwekken van grijze stroom en uiteindelijk de verwerking van oude accu’s wél impact op het milieu en klimaat. TNO heeft berekend dat de CO2-uitstoot die vrijkomt tijdens de productie van een accu na 40.000 kilometer elektrisch rijden is gecompenseerd. De accupakketten van gerecyclede elektrische auto’s krijgen steeds vaker een tweede leven als energieopslag in woonwijken of voetbalstadions.

Uit onderzoek blijkt dat de aanschafprijs voor veel mensen reden is om geen elektrische auto te overwegen. Ook de zogenoemde ‘range anxiety’ – de angst om de bestemming niet te halen – speelt daarbij een rol. De actieradius van een elektrische auto neemt onder winterse omstandigheden flink af. Beide bezwaren zullen komende jaren afnemen omdat de prijzen dalen en de actieradius toeneemt.

Niet elke elektrische auto kan een aanhanger trekken. Of een auto een aanhanger mag trekken, hangt af van van diverse factoren: onder meer het accupakket, de elektromotoren en de benodigde koeling zijn allemaal van invloed. Uiteraard moet de auto ook uitgerust zijn met een trekhaak. Alle voorwaarden en informatie die je moet hebben over op vakantie gaan met een elektrische auto en caravan lees je in onze blog.

Een elektrische auto is vooralsnog duurder in aanschaf dan een vergelijkbare auto met benzine- of dieselmotor. Dat komt mede door de dure accutechniek. Dankzij de groeiende vraag naar elektrische auto’s en nieuwe technische ontwikkelingen zullen de aanschafprijzen dalen.

De gebruikskosten van een elektrische auto zijn echter lager dan die van een auto met verbrandingsmotor. De elektrische aandrijflijn bestaat uit veel minder draaiende delen, waardoor minder slijtage optreedt en weinig onderhoud nodig is.

Een elektrische auto biedt verschillende voordelen en worden steeds voordeliger in de aanschaf. Maar door de relatief nieuwe complexe techniek en hoge productiekosten van de batterij is een elektrische auto vaak nog duurder in aanschaf dan een vergelijkbaar model met brandstofmotor. Wil je toch graag elektrisch gaan rijden? Goed nieuws! Er zijn steeds meer tweedehands elektrische voertuigen op de markt. We bespreken waar je op moet letten bij de aanschaf van een tweedehands elektrische auto.

Beperkte actieradius

Misschien wel een van de belangrijkste aandachtspunten voor het kopen van een tweedehands elektrische auto is de actieradius. De ontwikkeling van de accutechniek is de afgelopen jaren sterk verbeterd. Dat betekent echter ook dat een paar jaar oude elektrische auto achterloopt op een bijna nieuwe tweedehands elektrische auto. Zeker in de beginperiode van elektrische auto’s was de actieradius nog beperkt, dus let er goed op of de actieradius past bij hoe je de auto wilt gaan gebruiken. Je kunt hier bij de proefrit op letten. Maak een proefrit die representatief is voor jouw gemiddelde autorit. Stel daarbij de vraag: neemt de actieradius tijdens de proefrit wel heel sterk af of heb je juist nog genoeg actieradius over?

Staat van de batterij van de tweedehands elektrische auto

Daarmee samenhangend: hoe is de staat van de batterij? Over het algemeen hoef je je hier geen al te grote zorgen over te maken. De zogenoemde degradatie van batterijen lijkt tot nu toe namelijk erg mee te vallen.

Daarnaast bieden fabrikanten over het algemeen acht jaar garantie op de batterij. Binnen die tijd moet hij nog minimaal 70% van de oorspronkelijke capaciteit bieden. Is de capaciteit toch minder, dan zorgt de fabrikant voor een nieuwe batterij. De batterij van de meeste tweedehands elektrische auto’s zit nog ruim boven die minimale capaciteit. Kijk voor alle zekerheid voor aankoop of de maximale actieradius bij een volle batterij niet te veel afwijkt van wat die zou moeten zijn.

Specificaties van de tweedehands elektrische auto

Net als bij een brandstofauto, let je ook bij een tweedehands elektrische auto op de specificaties ervan. Behalve de prestaties van de elektromotor, moet je ook goed kijken naar de specificaties van het laadsysteem. Hoe snel kan de auto opladen? Kan hij snelladen? Dat laatste is van groot belang als je vaak lange ritten rijdt. Deze informatie kun je vinden bij de specificaties van de advertentie of bespreken met de autoverkoper bij het maken van de proefrit.

Gebruikskosten elektrische auto

Probeer ook de gebruikskosten zo concreet mogelijk op een rij te zetten. Bijvoorbeeld: opladen is over het algemeen goedkoper dan tanken. Maar wanneer je een auto met beperkte actieradius vaak moet opladen bij een dure snellader, dan kan je zomaar duurder uit zijn.

Wie zakelijk een elektrische auto rijdt, kan van diverse voordelen profiteren. Een zakelijk aangeschafte elektrische auto heeft een lager bijtellingstarief dan een vergelijkbare conventionele auto. Verder zijn er ook diverse aanschafsubsidies, zoals de MIA (milieu-investeringsaftrek). Die kan voor batterij-elektrische auto’s oplopen tot 27 procent van de aanschafprijs, bovenop de standaard investeringsaftrek.

De actieradius is de afstand die je op één acculading kunt afleggen zonder tussentijds het accupakket op te laden. De actieradius die een autofabrikant opgeeft, wordt vastgesteld op basis van de WLTP-testcyclus. Weersomstandigheden, de route, de belading, de rijstijl en het gebruik van airconditioning zijn allemaal van invloed op de actieradius.

Hoe ver een auto komt op een batterijlading is afhankelijk van meerdere factoren. Allereerst de capaciteit van het batterijpakket. Dit bepaalt hoeveel energie opgeslagen kan worden in de batterij. In principe geldt: hoe groter het batterijpakket, hoe groter de actieradius. Er zijn echter meer factoren.

Het energieverbruik van de elektrische auto speelt een grote rol. Krachtige elektromotoren verbruiken meer stroom en verkleinen daarmee de actieradius.

Als laatste speelt het gewicht van de auto een rol: hoe zwaarder een auto, hoe meer energie het kost om hem in beweging te krijgen. Het zou dus zomaar kunnen zijn dat een kleine lichte elektrische auto met een kleiner batterijpakket een grotere actieradius heeft dan een krachtige elektrische auto met een groot batterijpakket. Het opladen van het batterijpakket gaat door middel van het opladen bij een laadpaal, waardoor je de actieradius weer vergroot.

De afkorting WLTP staat voor Worldwide harmonized Light vehicles Test Procedure, een richtlijn die de wereldwijd geharmoniseerde norm beschrijft voor de bepaling van emissies, brandstof- en energieverbruik en de (elektrische) actieradius van lichte voertuigen als personenauto’s en lichte bedrijfswagens.

De WLTP geldt sinds 1 september 2017 voor alle sindsdien nieuw op de markt gebrachte modellen; voor bestaande modellen geldt deze norm vanaf 1 september 2018. Hoewel de WLTP de realiteit van alledag veel beter benadert dan de oude norm NEDC, is het nog steeds een laboratoriumtest. Zaken als weersomstandigheden, de route, de belading, de rijstijl en het gebruik van airconditioning zijn allemaal van invloed op de actieradius. De actieradius kan in de praktijk dus enigszins afwijken van de WLTP-norm, maar het geeft wel een goede richtlijn wat betreft de actieradius.

Naast de capaciteit van het accupakket, de kracht van de elektromotor(en) en gewicht van de auto zijn er ook nog andere, externe factoren die invloed hebben op de actieradius. Denk bijvoorbeeld aan de conditie van het wegdek, maar ook extreme kou of hitte, wind en neerslag. Ook een aanhanger of caravan achter je elektrische auto heeft natuurlijk invloed op de actieradius. Daarnaast bepaalt ook je rijstijl hoe ver je kunt komen met een vol geladen batterij. Hard accelereren is funest voor het bereik van een EV. Zelfs accessoires in de auto hebben invloed op de actieradius, zoals bijvoorbeeld de airco of verwarming, die ook stroom verbruiken.

Op het moment van schrijven is de Lucid Air, afhankelijk van de uitvoering, de elektrische auto met de grootste actieradius. Volgens de WLTP-methode komt de Lucid Air tot wel 685 km ver op één batterijlading.

De ontwikkeling van elektrische auto’s staat niet stil. Mede daarom zie je dat steeds meer moderne elektrische auto’s verder komen dan 500 kilometer actieradius. Hieronder een aantal voorbeelden van modellen die volgens fabrieksopgave, de WLTP dus, minstens 500 kilometer kunnen halen:

• Lucid Air (tot 685 km)

• Mercedes-Benz EQS (tot 635 km)

• Tesla Model S (tot 575 km)

• Porsche Taycan (tot 560 km)

• Mercedes-Benz EQS SUV (tot 540 km)

• Audi Q8 e-tron Sportback (tot 525 km)

• Zeekr 001 (tot 525 km)

• BMW i7 (tot 520 km)

• VinFast VF 9 (tot 520 km)

Wat 100 kilometer rijden kost, hangt helemaal af van de elektrische auto van je keuze. Het verbruik van een elektrische auto verschilt namelijk sterk per model. Laten we voor het rekenvoorbeeld uitgaan van twee denkbeeldige elektrische auto’s. Een zuinig model met een verbruik van 15 kWh per 100 kilometer en een wat minder zuinig model met een verbruik van 25 kWh per 100 kilometer.

De stroomprijs verschilt ook sterk. Niet alleen wisselt de stroomprijs per periode, het hangt er ook vanaf waar je oplaadt. Een privélaadpaal of eigen wallbox is doorgaans het voordeligst, want dan betaal je hetzelfde stroomtarief als voor je huishoudelijke apparaten. Een snellader langs de snelweg is dan weer best prijzig. Laten we voor het rekenvoorbeeld uitgaan van een stroomprijs van € 0,50 per kWh, het gemiddelde stroomtarief voor een reguliere openbare laadpaal (maart 2024). Voor een snellader is het gemiddelde tarief € 0,80 per kWh.

Bij een verbruik van 15 kWh per 100 kilometer, zou die rit je dus € 7,50 aan stroomkosten hebben gekost. Met het minder zuinige model met een verbruik van 25 kWh per 100 kilometer kom je uit op stroomkosten van € 12,50 voor diezelfde rit. Voor de snellader komen we dan uit op stroomkosten van € 12 voor het zuiniger model en € 20,00 voor het minder zuinige model.

Laten we dit ook eens vergelijken met de kosten voor een benzineauto. We nemen de Opel Astra als voorbeeld: een auto die zowel met benzinemotor als volledig elektrische aandrijving te koop is. De elektrische Opel Astra (156 pk) heeft een gemiddeld verbruik van 14,8 kWh per 100 km. Dat zou dus neerkomen op stroomkosten van € 7,40 (openbare laadpaal) of € 11,84 (snellader) voor 100 km rijden.

De meest vergelijkbare benzineversie (130 pk) heeft een gemiddeld verbruik van 5,4 liter per 100 km. Met een gemiddelde benzineprijs van € 1,95 tot € 2,13 (lokale pomp versus snelwegpomp, maart 2024) komt dat neer op kosten van € 10,53 tot € 11,50 voor 100 km rijden.

Of elektrisch rijden of rijden met een benzineauto goedkoper is, hangt er dus vooral vanaf waar je oplaadt of tankt. Bedenk ook dat zowel stroom- als benzinekosten kunnen veranderen en dit soort berekeningen dus altijd een momentopname zijn.

Hoeveel stroom je nodig hebt om de auto op te laden, hangt af van verschillende factoren. Ten eerste is er de capaciteit van de batterij. Voor een 50 kWh batterijpakket heb je natuurlijk minder stroom nodig dan voor een 100 kWh batterijpakket. Daarnaast treedt bij het opladen enig verlies op. Als je tien liter brandstof tankt, zit er tien liter in de tank. Laad je tien kWh, dan komt er net iets minder daadwerkelijk in de batterij terecht. Daarnaast heeft de regelsoftware van de batterij ook stroom nodig en ook heeft een batterij vaak een koelsysteem zodat de batterij door het opladen niet te warm wordt. Gemiddeld bedraagt het stroomverlies tijdens het opladen van een elektrische auto 6 tot 20 procent.

Sommige elektrische auto’s zijn voorzien van interieurvoorverwarming. Dan zorgt de auto ervoor dat het interieur tijdens het opladen alvast op temperatuur wordt gebracht, zodat het interieur bij vertrek direct lekker warm of juist afgekoeld is. Dit systeem verbruikt natuurlijk wel stroom en zorgt er dus voor dat je meer kWh’s moet opladen. Toch is dit vaak zuiniger dan tijdens het rijden het interieur verwarmen of koelen. Bij een snellaadsessie blijven sommige bestuurders in hun auto zitten. Eventuele stroomverbruikers die je ondertussen activeert, zorgen ook voor een langere laadsessie.

Ken je stroomtarieven

Wil je echt zeker weten wat het opladen van je elektrische auto gaat kosten, verdiep je dan in de specifieke stroomtarieven. Wat betaal je voor de stroom thuis? Wat is het tarief van de openbare laadpaal in je straat en wat kost de snellader die je onderweg tegenkomt? Voeg daar het exacte verbruik van jouw elektrische auto aan toe en pas dan kan je concreet uitrekenen wat 100 km rijden voor jou zal gaan kosten. Vergeet eventuele abonnementskosten voor een laadpas niet mee te rekenen.

Het verbruik van elektrische auto’s is (net als auto’s met verbrandingsmotor) sterk afhankelijk van de rijstijl, de belading, de weersomstandigheden en de route. Ook het gebruik van de airconditioning en verwarming heeft een negatief effect op de actieradius. Het koelen of voorverwarmen van de auto terwijl de accu is gekoppeld aan een laadpunt is goed voor de actieradius. Want de elektrische installatie aan boord snoept dan niets af van de elektriciteit in de accu en dus van de actieradius.Net als voor auto’s met verbrandingsmotor kun je ook voor elektrische auto’s het gemiddelde verbruik uitrekenen. Daarvoor deel je het aantal verbruikte kWh door het aantal gereden kilometers. De website EV-database.nl ontwikkelde het Real Range-rekenmodel. Daarin is precies te zien wat een model aan stroom verbruikt

Het aantal kWh dat er in een elektrische auto gaat, is afhankelijk van het accupakket. De grootste elektrische auto’s zijn uitgerust met een accupakket met een capaciteit van 90 kWh of meer. De accutechnologie ontwikkelt echter in rap tempo. Ook kleinere auto’s krijgen steeds grotere accupakketten. In een elektrische auto in het B-segment is een 50 kWh-accupakket is geen uitzondering meer.

Een zonnepaneel van 1,6 m² levert in Nederland ongeveer 220 kWh stroom per jaar, dat is 600 Wh per dag. Wanneer een elektrische auto bijvoorbeeld 14 kWh verbruikt, zijn ongeveer 24 zonnepanelen nodig.

Controleer allereerst of de auto geschikt is voor de laadpaal die je op het oog hebt. Niet alle auto’s zijn bijvoorbeeld geschikt voor het opladen aan een snellader. Controleer vervolgens op de laadpaal of de lampjes rood of groen zijn. Bij een rood signaal is er storing, bij een groen signaal kun je laden. Vervolgens sluit je je laadkabel aan op de laadpaal en de stekkeraansluiting van je auto. Na het scannen van de laadpas vergrendelt de laadkabel automatisch. Er verschijnt nu een blauw indicatielampje op de laadpaal. Na het laden is de laadstekker met de laadpas weer te ontgrendelen.

Het opladen van de accu van elektrische auto’s kun je alleen afrekenen met een speciale ‘laadpas’. Er zijn diverse energieleveranciers die een bijbehorend abonnement aanbieden. De geleverde energie wordt automatisch gefactureerd. Bij sommige laadpalen in het Verenigd Koninkrijk of Duitsland is het ook mogelijk om met een creditcard te betalen.

De kosten van het opladen van de accu zijn sterk afhankelijk van de laadmogelijkheid en -snelheid. Het opladen aan een snellader langs de snelweg is doorgaans duurder dan aan een laadpaal in de straat. Thuis opladen is vaak het voordeligst. De prijzen per kilowattuur (kWh) variëren echter. Gemiddeld kost het opladen thuis 22 eurocent per kWh, bij een publiek laadpunt 35 eurocent per kWh en bij een snellaadstation 59 eurocent per kWh.

Dat kan, zowel via het normale stopcontact als met een zogenoemde wallbox. Laden via het normale stopcontact heeft wel een aantal nadelen. Allereerst kan het vanwege de lage spanning dagen duren voordat het accupakket van de auto volgeladen is. Maar als je weinig haast hebt, is dit geen groot bezwaar. Verder komt er dusdanig veel spanning op het elektriciteitsnet van het huis dat de stoppen kunnen doorslaan.Een alternatief is de wallbox. Die is simpel gezegd vergelijkbaar met een publieke laadpaal voor privégebruik, maar dan in een kleine verpakking die je aan de gevel kunt laten hangen. Diverse energieleveranciers kunnen deze wallboxen installeren. Het opladen gaat vervolgens via een conventionele laadstekker.

Hoe lang een batterijpakket of accupakket meegaat is onder meer afhankelijk van het aantal laadcycli. Hoe vaker de accu’s worden opgeladen van 0% naar 100%, hoe sneller de accu’s achteruit gaan, dat heet ook wel accu degradatie. Maar dit is niet direct een reden tot paniek. Het accupakket gaat bij normaal gebruik zo’n 10 tot 20 jaar mee voordat deze vervangen moet worden. Uit onderzoek blijkt dat moderne accu's minder dan 20% van hun capaciteit verliezen tijdens de eerste 500.000 kilometer. Om een vergelijking te maken: de levensduur van een benzinemotor is zo'n 300.000 kilometer en die van een dieselmotor 400.000 kilometer.

Houd er rekening mee dat de technologie achter elektrische auto-accu's voortdurend verbetert. Dit betekent dat moderne elektrische auto's over het algemeen veel betere accu's hebben dan eerdere modellen. Ze zijn niet alleen krachtiger, maar gaan ook langer mee voordat ze merkbare tekenen van degradatie vertonen.

Accu degradatie is het proces waarbij de capaciteit van de accu in de loop van de tijd afneemt. Dit is vergelijkbaar met de afnemende batterijduur van je smartphone. De batterij van een nieuwe smartphone hoef je minder vaak op te laden dan die van een oudere smartphone. Dit komt omdat de accu bij elk gebruik en oplaadmoment een klein beetje slijt en dus minder capaciteit levert. Ditzelfde gebeurt ook met de accu van een elektrische auto. Door herhaaldelijk gebruik en opladen/ontladen van de accu slijt deze ook heel langzaam.

Nee, helaas kun je accu degradatie niet voorkomen. Het is een proces waar elke accu doorheen gaat. Gelukkig hebben fabrikanten van elektrische auto's veel focus gelegd op het beperken van de degradatie. Zo worden de meest geavanceerde batterijbeheersystemen ingebouwd in de auto om de gezondheid van de accu te monitoren en optimaliseren. Daarnaast geven fabrikanten op de meeste moderne elektrisch auto's een garantie op de accu van 8 tot 10 jaar. Vaak is de belofte dat de accu een bepaald percentage van zijn oorspronkelijke capaciteit behoudt binnen die garantieperiode. Is dit niet het geval of heb je het idee dat de accu harder achteruitgaat dan zou moeten? Neem dan vooral contact op met de fabrikant.

Het goede nieuws is dat je zelf ook een aantal dingen kunt doen om zo goed mogelijk met je accu om te gaan:

• Lithium-ion-batterijen, zoals die in een elektrische auto en in je smartphone zitten, vinden het niet zo leuk als ze helemaal leeg raken en dan weer helemaal opgeladen worden. Het optimale werkgebied van een batterij bevindt zich tussen de 20% en 80%. Voor alles daarbuiten moet een accu hard werken. Daarom zie je vaak dat het opladen tot 80% vrij rap gaat. Laden van 80 naar 100% duurt echter bijna net zo lang als van 20% naar 80%! Laadt daarom op tijd en rijd je accu niet helemaal leeg. Zo kom je nooit onverhoopt langs de weg te staan met een lege accu en houd je de accu in optimale conditie.

• Het is vaak ook niet nodig om iedere dag je elektrische auto op te laden. Hoe vaak heb je een volle accu nodig voor het volgende ritje? Niet zo vaak blijkt. Omdat het opladen de accu belast, en de capaciteit steeds een beetje afneemt op den duur, is het dus zaak de auto alleen op te laden als het nodig is.

• Vermijd snelladers indien mogelijk. Snelladen heeft meer invloed op je accu dan regulier laden vanwege de hogere laadsnelheden. Hoef je niet per sé snel te laden? Wacht dan tot je kan laden bij een reguliere laadpaal.

• Houd je auto up to date door regelmatig software updates uit te voeren. Deze updates zijn gericht om de prestaties van je auto te optimaliseren dus zorg dat je hier niet te lang mee wacht.